Ondanks hun minimale bijdrage aan de wereldwijde uitstoot zijn eilanden onevenredig kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering. Ontwikkelende eilandeconomieën zouden tot 6 triljoen dollar nodig hebben voor schone energietechnologieën en infrastructuur, dat meldt het Internationale Energieagentschap (IEA).

Het Parijs Akkoord vereist van elk land een nationaal bepaalde bijdrage. Kleine, ontwikkelende eilandstaten hebben 6 triljoen dollar aan investeringen nodig voor schone-energietechnologieën om hun klimaatactieplannen te bereiken zoals voorgesteld in hun nationaal bepaalde bijdrage.

De isolatie van de elektriciteitsnetten op eilanden beperkt hen nu nog tot afhankelijkheid van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Decentrale energiesystemen zijn een potentiële oplossing voor dit probleem. Decentrale energiesystemen hebben hun eigen belastingen, bronnen en virtuele energiecentrales waardoor ze onafhankelijk van het hoofdnet kunnen draaien. Momenteel is de opwekking van elektriciteit tot tien keer zo duur op eilanden in vergelijking met het vasteland.

Dit zou moeten worden gecombineerd met een uitbreiding van energieopslagsystemen en andere geschikte technologieën om zowel opwek als efficiëntie te maximaliseren en het implementeren van minimale energieprestatienormen. Op sommige eilanden wordt dit al met succes gedaan, zo verbruikte Fiji in een jaar 9,3 gigawattuur minder elektriciteit.

Uit onderzoek op basis van 36 kleine eilandeconomieën bleek dat de capaciteit voor hernieuwbare energie tussen 2010- en 2022 meet dan verdubbelde tot 4,6 gigawatt. Zo wordt het potentieel van zonne-energie in het Caribisch gebied geschat op 72 gigawatt, wat overeenkomt met de totale capaciteit van heel Latijns-Amerika in 2023. Ook zijn eilanden vaak rijk in kritieke grondstoffen die nodig zijn voor de opwekking van hernieuwbare energie zoals aluminium en kobalt.

Het IEA stelt dat de digitalisering van stroomsystemen beleidsmakers kunnen helpen gegevens en analyses te benutten voor beter geïnformeerde beslissingen. Zo test Curaçao het gebruik van AI bij het voorspellen van de hernieuwbare energieopwek en het onderhoud van elektriciteitsinfrastructuur.

Recente ontwikkelingen op forteiland pampus laten zien dat een 100 procent fossielvrije eiland technisch haalbaar is – het project heeft in totaal 4 miljoen euro gekost. “Pampus kan een mooi voorbeeld zijn voor andere eilanden”, aldus Rob Jetten, toenmalig minister voor Klimaat en Energie.

Daarnaast heeft het Nederlandse kabinet 33,6 miljoen euro beschikbaar gemaakt voor een versnelde verduurzaming van het elektriciteitssysteem op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hiermee kan zo’n 80 procent van de elektriciteit op de drie eilanden met wind en zonne-energie opgewekt tegen 2025.